Handen wassen in openbare toiletten. Iedereen kent het wel. Soms staat er een droger, soms een lang katoenne doek en soms papieren doekjes. Welke methode is nou het beste en is handen wassen nou echt belangrijk voor de hygiëne?

Wie geregeld zijn handen wast, is aanmerkelijk minder vaak ziek. Dat blijkt uit een experiment op een Amerikaanse school. De leerlingen moesten elke dag hun handen vier keer twintig seconden wassen. Het gevolg: elke dag waren er 125 leerlingen meer aanwezig dan op een gemiddelde schooldag daarvoor. Kennelijk is extra hygiëne een goede manier om ziekten te voorkomen. Wat is dan nu de meeste effectieve manier om handen te wassen? Het beste resultaat wordt verkregen door de handen gedurende twintig tot dertig seconden goed te wassen. Dat betekent niet dat mensen die regelmatig hun handen wassen per definitie goed bezig zijn. Want de belangrijkste stap bij het handen wassen is het drogen ervan. Zoals gezegd zijn vochtige handen een perfecte voedingsbodem voor bacteriën: zij dragen 500 keer meer bacteriën over dan droge handen.

Door de handen grondig droog te wrijven, wordt een groot deel van de bacteriën verwijderd. Wanneer handen voor 97 procent droog zijn, is het aantal bacteriën dat kan worden overgebracht vrijwel nul. Overgebleven bacteriën zullen zich dan bovendien minder snel vermeerderen (zie onderstaande grafiek).
handhygiene

Handen drogen

Omdat de meeste mensen minder dan vijf seconden nemen om hun handen te drogen, blijft vaak nog vocht en bacteriën aan de handen zitten. Snel absorberen is daarom een essentiële factor om resterende bacteriën tot een minimum te beperken. Er zijn tal van mogelijkheden om de handen te drogen. Bijvoorbeeld via hete lucht, een katoenen handdoek, of papieren handdoekjes. Maar zijn de handen dan ‘schoon’ of ‘bacterievrij’? Wanneer de handen zijn gewassen, lijken ze schoon te zijn. Na het drogen zouden ze vervolgens bacterievrij moeten zijn. Maar helaas is dat niet altijd het geval. Droogt u uw handen met een katoenen handdoek? Dan is de kans groot dat u de bacteriën van uw voorganger op uw eigen handen overbrengt. Ook warme lucht kan een bron van bacteriën zijn. Uw handen droogblazen onder een blower is daarmee geen goed alternatief.
droger
Onder een goed afgestelde luchtdroger duurt het minstens dertig seconden voordat de handen enigszins droog zijn. Uit ongeduld worden de handen vaak aan kleding afgedroogd. Daarnaast kan maar een persoon tegelijk de blower gebruiken. Omdat er een rij wachtenden ontstaat, worden de handen dan maar niet gedroogd. Bij oudere systemen hoopt zich ook veel stof en vuil op in de warme lucht die wordt aangezogen, dit vuil wordt bij gebruik weer op de schone handen geblazen. Uit studies is gebleken dat bij slecht gebruik van handendrogers de bacteriën op uw hand zelfs toenemen met meer dan vijfhonderd procent. Qua gebruiksgemak en hygiëne is dit duidelijk niet het beste systemen.

Het beste systeem voor het drogen van de handen

Volgens diverse onderzoeken verdient het daar-om een sterke aanbeveling om de handen te drogen met papieren handdoekjes (bron: Taylor J.H. et al (2000) Journal of Applied Microbiology. P.G. Fidon et al (1997) Epideminoloy). Elk handdoekje komt namelijk een voor een schoon uit de dispenser en wordt na gebruik weggegooid. De gebruiker loopt niet het risico om vuil van een voorganger op de handen te vegen. Na het drogen met handdoeken van goede kwaliteit zijn bijna alle bacteriën verdwenen. Daarmee zijn de handen niet alleen schoon, maar ook bacterievrij. De voorkeur voor papieren handdoekjes worden door gebruikers bevestigd. Uit het eerder genoemde onderzoek kwam naar voren dat eenenzeventig procent van de respondenten de voorkeur heeft voor papieren handdoekjes op het toilet, twintig procent aan textiel, vijf procent aan hete lucht drogers en vier procent aan overige systemen.

Zeep

Dan is natuurlijk nog de vraag of we altijd zeep moeten gebruiken. Zeep zorgt voor een nog betere reiniging van de handen, waardoor er nog minder bacterïën zullen overblijven. Zeep breekt echter ook de natuurlijke, vettige beschermlaag van de huid af. Deze vetlaag wordt wel weer aangevuld door de talgklieren, maar in de tussentijd is de huid minder beschermd tegen invloeden van buitenaf. De huid is na reiniging tijdelijk gevoeliger voor irriterende stoffen en voelt droog aan. Ons advies is daarom zeep te gebruiken met mate. Alleen bij de hele smerige toiletbezoekjes 😉

Bronnen:
http://www.schoolfacilities.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=100